Τι είναι το τεστ Παπανικολάου;
Το τεστ Παπανικολάου είναι η μοναδική ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ονομάζεται έτσι προς τιμήν του Έλληνα ιατρού Γ. Παπανικολάου που το ανακάλυψε.Πρόκειται για τη λήψη και εξέταση κυττάρων του τραχήλου της μήτρας στο μικροσκόπιο για την έγκαιρη διάγνωση είτε καρκινικών αλλοιώσεων είτε προκαρκινικών αλλοιώσεων, οι οποίες αν δεν αντιμετωπισθούν θα οδηγήσουν σε καρκίνο. Το τεστ Παπανικολάου, έχει πλέον μετεξελιχθεί. Η σύγχρονη τεχνική ονομάζεται Κυτταρολογία Υγρής Φάσης (Liquid Based Cytology, LBC), που επιτυγχάνει επίσης την ανίχνευση και τυποποίηση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), του ιού του έρπητα, καθώς και χλαμυδίων, μυκοπλάσματος και ουρεοπλάσματος.
Πως γίνεται το τεστ Παπανικολάου;
Το συμβατικό τεστ Παπανικολάου γίνεται χρησιμοποιώντας μια μικρή ξύλινη σπάτουλα και ένα ειδικό βουρτσάκι για τη λήψη κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας. Η διαδικασία αυτή διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό και είναι τελείως ανώδυνη. Στη συνέχεια τα κύτταρα τοποθετούνται σε γυάλινο πλακάκι, γίνεται ψεκασμός με ειδικό μονιμοποιητικό σπρέι και αποστέλλεται στο κυτταρολογικό εργαστήριο για μικροσκοπική εξέταση.
Ποιες γυναίκες και κάθε πότε πρέπει να κάνουν το τεστ;
Όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας, μετά την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής θα πρέπει να εξετάζονται. Παράλληλα ο έλεγχος θα πρέπει να ολοκληρώνεται με γυναικολογική εξέταση και γυναικολογικό υπερηχογράφημα. Οι προληπτικές αυτές εξετάσεις θα πρέπει να γίνονται μια φορά κάθε χρόνο, ακόμη και σε γυναίκες σε εμμηνόπαυση.
Επίσης σε τακτικό έλεγχο με τεστ Παπανικολάου θα πρέπει να υποβάλλονται και οι γυναίκες που δεν είναι πλέον σεξουαλικά ενεργείς ή έχουν κάνει αφαίρεση της μήτρας (Υστερεκτομή).
Με τη διάγνωση μια εγκυμοσύνης οι γυναίκες δεν θα πρέπει να διστάζουν να κάνουν τεστ Παπανικολάου, καθώς αυτό αποκλείεται να προκαλέσει οποιοδήποτε πρόβλημα στην εγκυμοσύνη. Αντίθετα μπορεί να συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση σημαντικών αλλοιώσεων.
Τι προετοιμασία χρειάζεται;
Το τεστ Παπανικολάου δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται τις ημέρες την εμμήνου ρήσεως (περίοδος). Επίσης η γυναίκα δεν θα πρέπει να έχει χρησιμοποιήσει κάποια κολπική κρέμα ή να έχει κάνει κολπικές πλύσεις για 48 ώρες και να μην έχει γίνει σεξουαλική επαφή για 24 ώρες.
Τι είναι το τεστ Παπανικολάου Υγρής Φάσης;
Η νέα αυτή τεχνική ονομάζεται Κυτταρολογία Υγρής Φάσης (Liquid Based Cytology, LBC), επειδή η διατήρηση των κυττάρων που λαμβάνονται γίνεται σε υγρό μέσο. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται πλέον ευρέως σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια και αποτελεί βελτίωση του κλασικού τεστ Παπανικολάου. Μάλιστα σε πολλές χώρες έχει αντικαταστήσει πλήρως το συμβατικό τεστ Παπανικολάου.
Η λήψη γίνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως στο συμβατικό τεστ Παπανικολάου, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό βουρτσάκι για τη λήψη των κυττάρων, το οποίο στη συνέχεια τοποθετείται σε φιαλίδιο με κατάλληλο υγρό διατήρησης και μονιμοποίησης των κυττάρων.
Τι πλεονεκτήματα έχει το τεστ Παπανικολάου Υγρής Φάσης;
Με τη μέθοδο αυτή τοποθετούνται στο ειδικό φιαλίδιο όλα τα κύτταρα που λαμβάνονται με το βουρτσάκι, ενώ το υγρό που στο φιαλίδιο βοηθάει στην απομάκρυνση της βλέννης και του αίματος που μπορεί να υπάρχουν και να δυσκολεύουν την κυτταρολογική διάγνωση. Αυτό είναι ένα από τα κύρια προβλήματα του συμβατικού τεστ, καθώς έχει αποδειχθεί σε πολλές μελέτες ότι τα περισσότερα κύτταρα δεν μεταφέρονται στο πλακάκι από τη σπάτουλα και το βουρτσάκι και χάνονται.
Επίσης η επίστρωση των κυττάρων στο πλακάκι γίνεται σε ένα επίπεδο, χωρίς να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη των κυττάρων η οποία δυσκολεύει την ανεύρεση αλλοιώσεων.
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η επιπλέον δυνατότητα ανίχνευσης και τυποποίησης του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), του ιού του έρπητα, καθώς και χλαμυδίων, μυκοπλάσματος και ουρεοπλάσματος.
Υπάρχουν πλέον πάρα πολλές έγκυρες κλινικές μελέτες σε όλο τον κόσμο που αποδεικνύουν ότι η μέθοδος LBC έχει πολύ πιο ακριβή αποτελέσματα και είναι πλέον η καλύτερη και πιο αξιόπιστη μέθοδος προληπτικού ελέγχου.
Τι γίνεται όταν το ανιχνευθεί κάποια βλάβη;
Μετά κάθε παθολογικό τεστ Παπανικολάου θα πρέπει να γίνεται κολποσκόπηση για να εκτιμηθεί καλύτερα από τον Γυναικολόγο η έκταση της αλλοίωσης και να ληφθεί αν είναι απαραίτητο και βιοψία για ιστολογική επιβεβαίωση.
Ανάλογα με τον βαθμό της βλάβης καθορίζεται και η περαιτέρω αντιμετώπιση, η οποία μπορεί να είναι είναι συντηρητική (παρακολούθηση) είτε χειρουργική (κωνοειδής εκτομή ή σε ειδικές περιπτώσεις Υστερεκτομή).