Ινομυώματα μήτρας/ τραχήλου

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας, που φέρουν υπερπλαστικά και ινώδη μυϊκά στοιχεία και συνήθως περιβάλλονται από μία ψευδοκάψα. 

Τα αίτια που τα προκαλούν δεν είναι απολύτως γνωστά, αλλά πιστεύουμε ότι γενετικοί προδιαθεσικοί παράγοντες μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξή τους. Η δραματική αύξησης της συχνότητας τους στις μέρες μας και η εμφάνισης σε ολοένα και νεότερες γυναίκες απ’ ότι στο παρελθόν, ίσως στοιχειοθετεί το ρόλο περιβαλλοντικών ή διατροφικών παραγόντων στη δημιουργία τους. Το ποσοστό εμφάνιση ινομυωμάτων αγγίζει το 30-40%, με μεγαλύτερα ποσοστά στις αφρικάνικες γυναίκες και μικρότερα στις ασιάτισσες.

Θέση ινομυωμάτων

a: κάτω ή έξω από το εξωτερικό περίβλημα της μήτρας (ορογόνος) και καλούνται υπορογόνια ή ενίοτε μισχωτά 

b: εντός της μυϊκής στιβάδας του οργάνου και λέγονται τοιχωματικά 

c,d: εντός (εν μέρει (c) ή εξολοκλήρου(d)) της κοιλότητας της μήτρας (ενδομήτριο) και ονομάζονται υποβλεννογόνια

e: ενδοτραχηλικα, στο τράχηλο της μήτρας, (εξολοκλήρου ή εν μέρει) 

f: στο παραμήτριο της μήτρας ή τους σύνδεσμους της μήτρας, συνδεσμικά 

Συχνότατα βέβαια η πλειονότητα των ασθενών παρουσιάζει περισσότερα του ενός ή συνδυασμούς παθολογιών (μικτά ινομυώματα). 

Ινομυώματα μήτρας/ τραχήλου

Συμπτώματα

Συνολικά τα ινομυώματα ευθύνονται για πληθώρα κλινικών προβλημάτων, όπως: 

  • Τα υποβλεννογόνια ινομυώματα, που εντοπίζονται εντός της κοιλότητας ακόμα και σε μικρό μέγεθος 1-2cm προκαλούν μηνομητρορραγίες, πολλές φορές ιδιαίτερα έντονες, διότι διαπερνούν τα αγγεία του ενδομητρίου (του χιτώνα δηλαδή που αποπίπτει φυσιολογικά κατά την έμμηνο ρύση). 

 

  • Τα τοιχωματικά  ινομυώματα, αντίθετα, όταν αναπτυχθούν σε ικανό μέγεθος ή σε περίπτωση πολλαπλών εστιών, διαταράσσουν την συσπαστική ικανότητα της μήτρας και έχουν ως συνέπεια άλλοτε άλλου βαθμό αιμορραγίες. 

 

Συνολικά δηλαδή πρέπει να τονίσουμε ότι για το βαθμό της αιμορραγίας δεν παίζει ρόλο το μέγεθος ενός μονήρους ινομυώματος, αλλά σαφώς σημαντικότερη είναι η θέση και ο αριθμός αυτών, καθώς και ο προσδιορισμός της βλάβης που δημιουργούν και είναι κατά κανόνα μηχανικός. 

Η δυνατότητα επίτευξης εγκυμοσύνης σε νεαρές γυναίκες που πάσχουν από ινομυώματα έχει σχέση με τη θέση εντόπισης αυτών σε συνάρτηση με τα νευραλγικά σημεία της μήτρας, που επηρεάζουν τη γονιμοποίηση, την εμφύτευση, αλλά και την ανάπτυξη εν συνεχεία του εμβρύου. Έτσι εντοπίζονται μηχανισμοί που εμποδίζουν την φυσιολογική διαδικασία γονιμότητας όπως: 

  • Ενδομήτρια ινομυώματα, που πληρούν τον εσωτερικό χώρο της μήτρας επηρεάζουν κατευθείαν την εμφύτευση εμποδίζοντας ή μειώνοντας χωροταξικά τον εσωτερικό γόνιμο χιτώνα του οργάνου. Συνήθως όταν είναι μεγαλύτερο από 1-1,5cm ενεργοποιούν τον αντίστοιχο μηχανισμό. 

 

  • Εξωτερικά υπορογόνια ή πυθμενικά ινομυώματα, που βρίσκονται πλησίον του αυλού των σαλπίγγων και έτσι εμποδίζουν τη σύλληψη, επεμβαίνοντας στην ανατομική αρτιότητα του αυλού ή του ισθμού των σαλπίγγων. 

 

  • Τοιχωματικά ινομυώματα, των οποίων το μέγεθος ≥3cm ή αριθμός ≥2, διαταράσσουν την αρχιτεκτονική ή την αιμάτωση του ενδομητρίου, παρεμποδίζοντας την συσπαστική ή εμφυτευτική δυνατότητα της μήτρας ή παράγοντας άμεσα ενδογενείς αντι-εμφυτευτικούς παράγοντες .

 

Εξάλλου είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι στις περιπτώσεις εγκυμοσύνης με παρουσία ινομυωμάτων, αυξάνεται στατιστικά αφενός η πιθανότητα εκφύλισης αυτών, λόγω της υπεροιστρογοναιμίας (και συνεπώς ισχυρού πόνου στην κύηση) και αφετέρου η πιθανότητα αποβολής α’ τριμήνου, λόγω πίεσης του ενδομητρίου, καθώς και πρόωρου τοκετού και καισαρικής τομής. Θεωρείται έτσι βιβλιογραφικά ως εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου (high risk pregnancy).  

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται με κολπικό υπερηχογράφημα. Αυτό βοηθάει γιατί σε αρκετές περιπτώσεις, τα ινομυώματα δεν έχουν συμπτώματα. Περεταίρω διαγνωστική βοήθεια μπορεί να προσφέρει η μαγνητική τομογραφία, ιδιαίτερα αν έχουμε μεγάλο αριθμό ινομυωμάτων. 

Τα ινομύωματα στη μήτρα είναι καλοήθεις όγκοι, οι οποίοι προκαλούν σε μεγάλο ποσοστό αργά ή γρήγορα συμπτώματα. Αντίθετα, όταν εντοπιστούν και αντιμετωπιστούν εγκαίρως με τον ενδεδειγμένο τρόπο τότε  θα λυθούν τα όποια προβλήματα και συμπτώματα έχουν δημιουργηθεί (μητρορραγία, μηνορραγία, υπογονιμότητα, αποβολή κ.λπ.). Το καλύτερο θα ήταν να αφαιρούνται τα ινομυώματα πριν προκαλέσουν συμπτώματα ή πριν μεγαλώσουν. 

Χειρουργική αφαίρεση ινομυωμάτων με διατήρηση της μήτρας ή /και της γονιμότητας

Ο μονός σωστός και αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χειρουργική αφαίρεση. Η φαρμακευτική θεραπεία ή ο εμβολισμός των ινομυωμάτων είναι μέθοδοι που πολύ συχνά αποτυγχάνουν ή προσφέρουν για σύντομο χρονικό διάστημα λύση του προβλήματος. Μετά από φαρμακευτική θεραπεία ή εμβολισμό των ινομυωμάτων η χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων είναι ακόμη πιο δύσκολη. 

Η αντιμετώπιση των Ινομυωμάτων με σκοπό την διατήρηση της Μήτρας η/και της Γονιμότητας, είναι το κύριο μέλημα της Χειρουργικής που εφαρμόζει ο ιατρός, ως αποτέλεσμα της εξειδίκευσής του στη λαπαροσκοπική τεχνική. Αυτή συνίσταται σε: Λαπαροσκοπική Ινομυωματεκτομή, ανεξάρτητα από τον αριθμό ή το μεγέθος των ινομυωμάτων, σε συνδυασμό με Υστεροσκόπηση η/και Σαλπιγγογραφία.

Αναλυτικά:

Τα ινομυώματα που βρίσκονται εντός της κοιλότητας αφαιρούνται δια της κολπικής οδού (υστεροσκοπικά), άνευ τομών και νοσηλείας. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται μικρές αγκύλες ή ακίδες όπου με χρήση ρεύματος -είτε μονοπολικού (ριζεκτροσκόπιο), είτε διπολικού (versa point)-εξαιρούνται κολπικά ινομυώματα μέχρι και 3-5 cm.

Η Λαπαροσκοπική αφαίρεση ή  «εκπυρήνιση» ινομυωμάτων και η συρραφή των τοιχωμάτων της μήτρας αποτελεί τεχνική που πραγματοποιείται με εξαιρετική ασφάλεια και εργονομία. Προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα, όπως μικρότερο χρόνο νοσηλείας, ταχύτερη ανάρρωση, μικρότερη απώλεια αίματος και μικρότερη δημιουργία μετεγχειρητικών συμφύσεων. 

Το κύριο πρόβλημα είναι ότι απαιτούνται ιδιαίτερα προχωρημένες δεξιότητες και εμπειρία στη λαπαροσκοπική χειρουργική από τη χειρουργική ομάδα για την πραγματοποίηση της λαπαροσκοπικής ινωμυωματεκτομής με επιτυχία και ασφάλεια.

Τα μεγαλύτερα ινομυώματα που αφαιρούνται ενδοσκοπικά είναι συνήθως μέχρι 10-12 cm. Η ομάδα μας συλλέγοντας χειρουργικές εμπειρίες με τον χρόνο αφαιρεί ενίοτε και αρκετά μεγαλύτερα. Το όριο μεγέθους και αριθμού σαφώς εξατομικεύεται και προϋποθέτει προεγχειρητική αναλυτική χαρτογράφηση της παθολογίας (με υπέρηχο ή και μαγνητική τομογραφία).

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Λαπαροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων σε σχέση με την ανοιχτή μέθοδο, δεν υπολείπεται σε ασφάλεια και πιθανότητα ρήξης της μήτρας σε επικείμενη εγκυμοσύνη, όπως αποδεικνύεται και σε μεγάλες αναδρομικές τυχαιοποιημένες μελέτες σε κέντρα αναφοράς του εξωτερικού. Τεχνικά η αφαίρεση ινομυωμάτων από το εσωτερικό της κοιλιάς μετά την εκπυρήνισή τους από τη μήτρα, γίνεται με τη χρήση ειδικού εργαλείου που ονομάζεται morcellator (τεμαχιοποιητής).

Επίσης η λαπαροσκόπηση οδηγεί σε πολύ λιγότερες συμφύσεις σε σχέση με τη λαπαροτομία, που είναι η άλλη εναλλακτική. Η ασθενής αναρρώνει γρήγορα, χωρίς κανένα πρόβλημα και παίρνει εξιτήριο την επόμενη κιόλας ημέρα έχοντας απλώς ελάχιστες ενοχλήσεις. Αυτό το εντυπωσιακό αποτέλεσμα οφείλεται στα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, όταν βέβαια πραγματοποιείται από έμπειρο και ικανό λαπαροσκόπο  χειρουργό.

Η λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή σε συνδυασμό με Υστεροσκόπηση η/και Σαλπιγγογραφία, είναι η ιδανική επιλογή ακόμη και σε περιπτώσεις μεγάλων και πολλαπλών ινομυωμάτων.

dzygouris ΕΣΠΑ